Genetyczna Podróż do Starożytnych Korzeni
Autor Jacek
Sierpień 10, 2025
Autor Jacek
Sierpień 10, 2025
Jako hodowca dbający o zachowanie rzadkiej rasy Chongqing Dog, wschodnio-azjatyckich molosów o niewielkiej światowej populacji, korzystam z badań genetycznych, by kontrolować zdrowie psów i chronić ich unikalne cechy. Nasza suczka, Moli, przeszła kompleksowe badanie DNA firmy Embark. Wyniki potwierdziły, że jest w 100% czystej krwi, w pełni wolna od chorób genetycznych, o charakterystycznym wyglądzie i z linią matczyną sięgającą początków udomowienia psa. W artykule omawiam szczegóły testu — od wyników zdrowotnych, przez cechy fizyczne, po starożytne pochodzenie — korzystając także z ustaleń badania z 2009 roku na temat pochodzenia psów. To wiedza, która ma znaczenie zarówno dla pasjonatów rasy, jak i dla odpowiedzialnych hodowców.
Badanie DNA Embark obejmuje analizę wielu markerów genetycznych, dostarczając informacji o pochodzeniu psa, stanie zdrowia (ponad 270 możliwych schorzeń) oraz cechach takich jak kolor sierści czy budowa ciała. Dla rzadkiej rasy, jaką jest Chongqing Dog, przy ograniczonej puli genów, takie badanie jest kluczowe — pozwala wykryć ewentualne zagrożenia zdrowotne i potwierdzić czystość rasy, zmniejszając ryzyko chowu wsobnego. W przypadku Moli cały proces był prosty: pobraliśmy wymaz z policzka i wysłaliśmy go Pocztą Polską do laboratorium Embark w San Diego (zamiast droższym FedExem). Wyniki pojawiły się w panelu online po kilku tygodniach, dając nam szczegółowe informacje pomocne w planowaniu hodowli.
Chongqing Dog, wstępnie klasyfikowany do grupy 2 FCI razem z mastifami, może być narażony na typowe dla molosów schorzenia wynikające z mocnej, masywnej budowy. Wyniki Moli są jednak wzorowe – test wykazał brak wszystkich 273 badanych mutacji, co oznacza, że jest bardzo mało prawdopodobne, by w przyszłości zachorowała na te choroby lub przekazała je potomstwu. Do najważniejszych „czystych” wyników należą:
Tak dobre wyniki czynią z Moli wartościową sukę hodowlaną, minimalizując ryzyko przekazywania wad w małej populacji rasy. Daje to przewagę nad niektórymi innymi starymi rasami azjatyckimi, które borykają się z poważnymi problemami genetycznymi.
Moli, moja niezwykła Chongqing Dog, zachwyca mahoniowo-czerwoną sierścią z charakterystyczną czarną maską, klasycznym fenotypem dla tej rasy, głęboko zakorzenionym w jej genetyce. Kluczowe loci to MC1R (EE), które umożliwia pełną ekspresję zarówno eumelaniny (pigmentu czarnego), jak i feomelaniny (pigmentu czerwonego); CBD103 lub locus K (kyky), które pozwala locus A określić wzór; oraz ASIP lub locus A (Ayat), gdzie dominujący allel Ay sobolowy promuje głównie czerwoną sierść, podczas gdy allel at (podpalany) może wpływać na cieniowanie, dając jej jednolitą czerwoną cieniowaną szatę z eumelaniną skoncentrowaną na pysku, tworzącą wyraźną czarną maskę. Intensywność jej kolorów potwierdzają MLPH inaczej locus D (DD) oraz TYRP1, czyli locus B (BB), zapewniające bogate, czyste pigmenty czarnego i czerwonego bez brązowych, niebieskich czy wyblakłych tonów. Intensywność jej głębokiej mahoniowo-czerwonej barwy, a więc feomelaniny, wynika z wielogenowej zależności – chromosomie 18 (czerwony/czerwony), KITLG (czerwony/czerwony) i MFSD12 (czerwony/czerwony) przyczyniają się do gęstego stężenia pigmentu, przeważając nad wariantami kremowy/kremowy na chromosomie 2 i 21. Dodatkowe loci, takie jak MITF lub locus S (SS) powoduje jednolite ubarwienia bez białych plam, oraz wzory takie jak HPS3 (NN), RALY (NN), PMEL (mm), USH2A (rr), locus H (hh) i panda (NN), utrzymują jej szatę wolną od merle, arlekina, kakao czy innych wzorów. Ten genetyczny koktajl nie tylko wyjaśnia jej intensywnie czerwone ciało, ale także kontrastującą czarną kufę, gdzie eumelanina dominuje w obszarze twarzy, jak pozwala na to jej genetyka sable, czyniąc ją doskonałym ucieleśnieniem starożytnej, odważnej estetyki Chongqing Dog.
Przewidywana waga dorosłego psa ok. 20 kg (44 funty) niemal dokładnie pokrywa się z jej faktyczną wagą (19,5 kg), co potwierdza jej smukłą, zwinną sylwetkę. Taka budowa sprzyja wytrzymałości i sprawności w tropieniu. Jej sierść jest krótka, prosta, mało liniejąca i łatwa w pielęgnacji – idealna w ciepłym klimacie. Łączy się to z charakterystycznymi dla rasy bezwłosymi uszami i ogonem. Średnia długość kufy zapobiega problemom z oddychaniem, a brak dodatkowych wilczych pazurów i normalnej długości ogon zapewniają swobodny ruch. Moli ma umiarkowany apetyt, co ogranicza ryzyko nadwagi, a jej ciemne, czujne oczy są zgodne ze stróżującym charakterem. Wszystkie te cechy składają się na obraz psa wytrzymałego, mało wymagającego w utrzymaniu, wiernego swojemu pierwotnemu przeznaczeniu.
Linia genetyczna Moli, dziedziczona po matce, ukazuje fascynujący obraz jej starożytnego pochodzenia. Jej mitochondrialne DNA należy do haplogrupy B2 – rzadkiej subklasy w ramach szerszej haplogrupy B. Choć haplogrupa B obejmuje 15-20% globalnych linii psów, B2 występuje w mniej niż 5% z powodu swoich korzeni w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Ta linia, która prawdopodobnie powstała tysiące lat temu, łączy ją z pierwszymi udomowionymi psami z górnego dorzecza rzeki Jangcy, regionu obejmującego Syczuan i Chongqing, co podkreśla historyczne znaczenie rasy Chongqing Dog. Jej specyficzny haplotyp, B5/23, wskazuje na unikalną i odrębną populację dawnych psów. Moli stanowi więc żywe połączenie z pradawnymi towarzyszami chińskiej kultury. Niestety, nie możemy przeanalizować jej linii ojcowskiej, ponieważ jako suka nie posiada chromosomu Y, niezbędnego do śledzenia męskiej linii genetycznej.
Wyniki testu Embark Moli – czyste zdrowie, praktyczne cechy i unikatowa haplogrupa B2 – pokazują psa silnego, wszechstronnego, wiernego tradycyjnej roli stróża i myśliwego. Dla hodowców to cenna wskazówka przy doborze par w celu zachowania zdrowia i dziedzictwa rasy. Dla miłośników psów – opowieść Moli to przypomnienie o więzi łączącej człowieka i psa od tysięcy lat, zrodzonej nad brzegami Jangcy.
Mapy zamieszczone jako ilustracje w tym artykule pochodzą z cytowanej publikacji naukowej Pang i in. (2009).